Η διατροφή παίζει ουσιαστικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να ζήσουμε υγιώς σωματικά και ψυχικά σχεδόν σε κάθε στάδιο της ζωής μας. Μια πρόσφατη μελέτη αποφάνθηκε ότι τα άτομα με υψηλά επίπεδα τριών σημαντικών αντιοξειδωτικών στο αίμα τους είναι λιγότερο πιθανό να αναπτύξουν άνοια. Δύο από τις ενώσεις, η λουτεΐνη και η ζεαξανθίνη, βρίσκονται σε πολλά λαχανικά και φυλλώδη χόρτα, καθώς και στα μπιζέλια και το σπανάκι. Τα πορτοκάλια και η παπάγια είναι οι κύριες πηγές του τρίτου συστατικού που ονομάζεται βήτα-κρυπτοξανθίνη.

Η επικεφαλής ερευνήτρια της μελέτης, Δρ. May Beydoun, ειδική στη γήρανση στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας στη Bethesda και Maryland εξήγησε ότι η επέκταση της γνωστικής λειτουργίας των ανθρώπων είναι μια σημαντική πρόκληση για τη δημόσια υγεία και ότι «τα αντιοξειδωτικά μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία του εγκεφάλου από το οξειδωτικό στρες, το οποίο μπορεί να βλάψει τα κύτταρα».

Ωστόσο, πρόσθεσε ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα για να ελεγχθεί εάν τα αντιοξειδωτικά πραγματικά «μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία του εγκεφάλου από την άνοια».

Πώς επηρεάζουν τα τρόφιμα την άνοια;

Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Neurology, η Beydoun και οι άλλοι ερευνητές ανέλυσαν δείγματα αίματος από περισσότερους από 7000 Αμερικανούς. Όλοι οι συμμετέχοντες ήταν τουλάχιστον 45 ετών, εξετάστηκαν σωματικά και στη συνέχεια πέρασαν από συνέντευξη στην αρχή της μελέτης. Στη συνέχεια παρακολουθήθηκαν για 16 χρόνια, κατά μέσο όρο, έτσι ώστε οι ερευνητές να μπορούν να ελέγξουν αν ανέπτυξαν κατά το πέρασμα των ετών άνοια. Οι συμμετέχοντες, στη συνέχεια, χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες με βάση το επίπεδο των αντιοξειδωτικών που ελάμβαναν μέσω της διατροφής τους.

Τα ευρήματα έδειξαν ότι η αύξηση των επιπέδων λουτεΐνης και ζεαξανθίνης κατά 7% συσχετίστηκαν με μείωση του κινδύνου άνοιας κατά 7%. Μια αύξηση 8,6 μικρομοριών ανά λίτρο βήτα-κρυπτοξανθίνης μείωσε την πιθανότητα εμφάνισης άνοιας κατά 14%.

Η επίδραση των αντιοξειδωτικών στην άνοια μειώθηκε όταν ελήφθησαν υπόψη άλλοι παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης, του εισοδήματος και της άσκησης, σύμφωνα με τη μελέτη. «Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να βοηθήσουν στην εξήγηση της συσχέτισης μεταξύ των επιπέδων αντιοξειδωτικών και άνοιας», πρόσθεσε η Beydoun. Η ομάδα διευκρίνισε ότι τα ευρήματα είναι περιορισμένα επειδή βασίζονται σε μία μόνο εξέταση αίματος που πραγματοποιήθηκε στην αρχή της μελέτης, πράγμα που σημαίνει ότι «μπορεί να μην αντικατοπτρίζουν τα πλήρη επίπεδα των συμμετεχόντων σε αντιοξειδωτικά κατά τη διάρκεια της ζωής τους».

Δεκάδες μελέτες έχουν ήδη δείξει ότι μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου άνοιας, από την οποία υποφέρουν δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως. Οι ειδικοί έχουν αποφανθεί ότι η κατανάλωση μιας συγκεκριμένης διατροφής μπορεί να επηρεάσει βιολογικούς μηχανισμούς που προκαλούν άνοια.

Είμαστε ό,τι τρώμε

Ό, τι καταναλώνει ένα άτομο μέσω του φαγητού μπορεί επίσης να συνδεθεί έμμεσα με την άνοια αυξάνοντας τον κίνδυνο διαβήτη, παχυσαρκίας και καρδιακών παθήσεων, οι οποίες είναι γνωστό ότι συνδέονται με την άνοια. Προηγούμενες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι μια μεσογειακή διατροφή πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, όσπρια και ψάρια μειώνει την αρτηριακή πίεση, η οποία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την ασθένεια.

Ο Δρ James Connell, ο οποίος ερευνά τη νόσο του Αλτσχάιμερ στο Ηνωμένο Βασίλειο, δήλωσε ότι τα προηγούμενα ευρήματα σχετικά με τη σχέση μεταξύ των αντιοξειδωτικών και του κινδύνου άνοιας έδειξαν «μικτά» αποτελέσματα. Όταν ελήφθησαν υπόψη οι παράγοντες του τρόπου ζωής, η κοινωνικοοικονομική κατάσταση και η σωματική δραστηριότητα, ο μειωμένος κίνδυνος που διαπιστώθηκε στη νέα μελέτη ήταν μικρότερος. Ο Connell πρόσθεσε ότι είναι σημαντικό οι ερευνητές να συνεχίσουν να μελετούν τις προστατευτικές επιδράσεις των αντιοξειδωτικών στο πλαίσιο άλλων παραγόντων κινδύνου και να εργαστούν για να κατανοήσουν πώς συνδέονται.

Ο Connell πρόσθεσε ότι «οι ασθένειες που μπορεί να προκαλέσουν άνοια χρειάζονται πολλά χρόνια για να αναπτυχθούν, αλλά αυτή η μελέτη εξέτασε μόνο τα επίπεδα αντιοξειδωτικών σε ένα χρονικό σημείο.

Αν και αυτή η μελέτη επισημαίνει ένα ενδιαφέρον πιθανό εύρημα, είναι σημαντικό να συνεχίσουν οι έρευνες σε βάθος χρόνου. Ο Connell πρόσθεσε ότι «γνωρίζουμε ότι ο κίνδυνος άνοιας είναι περίπλοκος και περιλαμβάνει παράγοντες όπως η ηλικία και η γενετική, καθώς και παράγοντες του τρόπου ζωής όπως η διατροφή. Η δημιουργία θετικών αλλαγών στον τρόπο ζωής μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης ασθενειών που προκαλούν άνοια».