Το σύνδρομο φαίνεται πως προτιμά το γυναικείο φύλο, σε αντίθεση με τη βαριά νόσηση στην οξεία φάση της λοίμωξης που αφορά περισσότερο τους άνδρες. Πλήττει το ίδιο ανθρώπους που νοσηλεύτηκαν στο νοσοκομείο ή πέρασαν τη νόσο στο σπίτι και εκδηλώνεται με 18 διαφορετικά συμπτώματα -νευρολογικά, μυοσκελετικά, καρδιακά, πνευμονικά, δερματικά κ.ά. Εκτός από την προφανή επίδραση στη λειτουργικότητα των ασθενών, προκαλεί και σοβαρές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις, καθώς η πλειονότητα των πασχόντων αντιμετωπίζει προβλήματα στην εργασία του.

Αυτά είναι ορισμένα από τα σημαντικά ευρήματα μελέτης της Ελληνικής Ένωσης ατόμων που πάσχουν από τις μακροχρόνιες συνέπειες της Covid-19 (Long Covid Greece), της πρώτης μελέτης στην Ελλάδα που καταγράφει δεδομένα και από ασθενείς που δεν νοσηλεύτηκαν κατά τη φάση της λοίμωξης από κορωνοϊό.

Η μελέτη διεξήχθη από ομάδα Ελλήνων επιστημόνων, μεταξύ των οποίων η βιοχημικός – βιοτεχνολόγος, ερευνήτρια του ΕΚΠΑ Μάρθα Σπυριδούλα Κατσαρού, η παιδίατρος, πρόεδρος Long Covid Greece Ελένη Ιασωνίδου (φωτ.) και η επίκουρη καθηγήτρια Πνευμονολογίας του ΕΚΠΑ Παρασκευή Κατσαούνου, ενώ τα συμπεράσματά της υποβλήθηκαν προς δημοσίευση σε επιστημονικό περιοδικό.

O δεκάλογος

Με βάση τα ευρήματα, οι ερευνητές συνέταξαν τον «Δεκάλογο των ασθενών με Long Covid στην Ελλάδα», που συνοψίζει τα χαρακτηριστικά του συνδρόμου:

1. Οι ασθενείς δεν είναι υπερήλικες, αλλά νέοι άνθρωποι παραγωγικής ηλικίας.
2. Οι περισσότεροι δεν νοσηλεύτηκαν, αλλά αντιμετώπισαν ήπια ή καθόλου συμπτώματα κατά την οξεία φάση.
3. Σε αντίθεση με τα δεδομένα των βαριών νοσηλειών και των θανάτων, στη μακρά Covid το γυναικείο φύλο πλήττεται πολύ περισσότερο από το αντρικό.
4. Τα παρατεταμένα συμπτώματα που εμφανίζουν οι ασθενείς που νοσηλευτήκαν εμφανίζονται εξίσου και σε ασθενείς που πέρασαν τη νόσο στο σπίτι.
5. Οι διαταραχές όσφρησης (ανοσμία και παροσμία) εμφανίζονται πολύ περισσότερο σε ασθενείς που έχουν Long Covid και δεν νοσηλεύτηκαν.
6. Η υπέρμετρη και ακατανόητη κόπωση είναι το βασικό χαρακτηριστικό των ασθενών με long Covid.
7. Ταχυκαρδίες, πόνοι, θέματα μνήμης, ομίχλη εγκεφάλου επίσης εμφανίζονται πολύ συχνά.
8. Μεγάλο μέρος των ασθενών έχει προβλήματα στην εργασία λόγω της Long Covid.
9. Ασθενείς αναφέρουν ότι αντιμετωπίζουν προβλήματα ακόμα και στο οικογενειακό τους περιβάλλον λόγω της Long Covid.
10. Οι περισσότεροι ασθενείς έχουν παρατεταμένα συμπτώματα για πάνω από 6 μήνες ενώ υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις που ξεπερνούν και τον ένα χρόνο.

Η μελέτη

Η μελέτη πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά, με ανώνυμα ερωτηματολόγια, μεταξύ των μελών της ομάδας Long Covid – Ελληνική Ομάδα Υποστήριξης στο Facebook, η οποία πριν από μερικούς μήνες εξελίχθηκε σε επίσημα αναγνωρισμένο Σύλλογο Ασθενών.

Συμμετείχαν 208 άτομα, ηλικίας από 18 ως 60 ετών (η πλειονότητα μεταξύ 41 και 50 ετών), εκ των οποίων το 77.9% γυναίκες και το 22.1% άνδρες. Το 68,8% των συμμετεχόντων δεν νοσηλεύτηκε σε νοσοκομείο κατά την οξεία φάση της νόσου, το 26,9% νοσηλεύτηκε σε κλινική Covid και το 1,3% σε ΜΕΘ.

Το 44,7% ανέφερε μακροχρόνια συμπτώματα διάρκειας 7 ως 12 μηνών. Το 29,3% διάρκειας 1 ως 6 μηνών, το 22,1 άνω των 12 μηνών και το 3,9% κάτω του ενός μήνα.

Τα 18 διαφορετικά συμπτώματα

Από τις απαντήσεις που συλλέχθηκαν, καταμετρήθηκαν 18 διαφορετικά συμπτώματα που ταλαιπωρούν τους ασθενείς με Long Covid στην Ελλάδα: η εξαντλητική κόπωση κυριαρχεί -το 70% την ανέφερε ως κύριο σύμπτωμα- και σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα δυσχεραίνει κατά πολύ την ποιότητα ζωής και τη λειτουργικότητά τους.

Τα άλλα συμπτώματα είναι ζαλάδα, δύσπνοια, δυσκολία συγκέντρωσης, αϋπνία, τριχόπτωση, ταχυκαρδία, πόνοι σε όλο το σώμα, ανοσμία, παροσμία, ορθοστατική ταχυκαρδία, μουδιάσματα, προβλήματα μνήμης, γαστρεντερικά προβλήματα, δερματικά, εμβοές, κατάθλιψη και ομίχλη εγκεφάλου.

«Σύμφωνα με την Ένωση και από πληροφορίες που προκύπτουν μέσα από τις συζητήσεις στην ομάδα των ασθενών, οι περισσότεροι ασθενείς αναφέρουν την ύπαρξη πολλών διαφορετικών.