Γ. Γκιούλα: Ανησυχητική η συγκυκλοφορία γρίπης και κορωνοϊού φέτος
Έπειτα από δύο χρόνια ουσιαστικής απουσίας, η γρίπη «φωνάζει» παρούσα φέτος και μάλιστα σε πολύ πρώιμο στάδιο, μέσα στο καλοκαίρι. Το γεγονός, σε συνδυασμό με το χαμηλό επίπεδο ανοσίας του πληθυσμού, αλλά και την έλλειψη προστατευτικών μέτρων, γεννά ανησυχίες για την συνύπαρξη των ιών της γρίπης και του SARS-CoV-2 κατά την χειμερινή περίοδο. Θα είναι η πρώτη φορά που οι δύο σοβαροί αναπνευστικοί ιοί θα συνυπάρξουν, παρατηρεί μιλώντας στο iatronet.gr η καθηγήτρια Μικροβιολογίας στο Τμήμα Ιατρικής του ΑΠΘ, Γεωργία Γκιούλα, η οποία δεν κρύβει την ανησυχία της, τόσο για την πίεση στο σύστημα υγείας, όσο και για την πιθανότητα σοβαρότερων λοιμώξεων, σε περίπτωση συλλοίμωξης.
Crash Test
«Μας ανησυχεί ιδιαίτερα το ότι δεν έχουμε δει -και δεν υπάρχουν πολλά βιβλιογραφικά δεδομένα που να δείχνουν- πώς θα αντιδράσουν αυτοί οι δύο ιοί όταν βρεθούν στον ίδιο οργανισμό. Αν θα έχουμε μεγαλύτερης βαρύτητας ή αδιάφορης βαρύτητας παρενέργειες», επισημαίνει και συμπληρώνει: «Θεωρώ πως φέτος θα το δούμε αυτό και πιθανώς να έχουμε πιο σοβαρές λοιμώξεις. Όταν δύο αναπνευστικοί ιοί αρκετά σοβαροί βρεθούν στον ίδιο οργανισμό, πολύ πιθανώς η αναπνευστική λοίμωξη να είναι πολύ βαρύτερη. Οι κίνδυνοι έχουν να κάνουν και με την επιβάρυνση του συστήματος υγείας».
Άλλος άγνωστος παράγοντας της εξίσωσης είναι η εξέλιξη του κορωνοϊού. «Ο SARS-CoV-2 έχει έρθει για να μείνει. Θέλουμε να δούμε με ποιον τρόπο θα εξελιχθεί. Σίγουρα θα υπάρξουν νέα πρόσωπα του ιού, θα δούμε καινούργιες παραλλαγές, ελπίζοντας αυτές να είναι στην κατεύθυνση που βλέπουμε μέχρι τώρα: αυξημένης μεν μεταδοτικότητας, αλλά όχι τόσο υψηλής παθογονικότητας», σημειώνει.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό της αβεβαιότητας, οι οδηγίες προς τα εργαστήρια είναι να ανιχνεύονται ταυτόχρονα και οι δύο ιοί. «Τη γρίπη την είχαμε ξεχάσει. Έχουμε οδηγίες οποιοδήποτε δείγμα έρχεται από ασθενή με αναπνευστική λοίμωξη να το ελέγχουμε ταυτόχρονα και για γρίπη. Και όλοι περιμένουμε λίγο πιο βαριά γρίπη φέτος το χειμώνα, απ΄ ότι τα προηγούμενα χρόνια».
Οι τρεις λόγοι της πρώιμης εμφάνισης γρίπης
Για την κ. Γκιούλα και τους συνεργάτες της στο Εργαστήριο Μικροβιολογίας του ΑΠΘ δεν αποτέλεσε έκπληξη η πρώιμη εμφάνιση της γρίπης στην Ελλάδα. «Για όσους δουλεύουμε εδώ και πολλά χρόνια με τους αναπνευστικούς ιούς ήταν κάτι αναμενόμενο», λέει και παραθέτει τους τρεις λόγους για τους οποίους συνέβη αυτό: «Η επανεμφάνιση των θετικών περιοριστικών συνέπεσε χρονικά με την απόσυρση των μη φαρμακευτικών μέτρων με τα οποία είχαμε μάθει να ζούμε το προηγούμενο διάστημα. Το γεγονός συνέπεσε, επίσης, με το άνοιγμα της τουριστικής περιόδου και τις μεγάλες μετακινήσεις πολιτών. Ο τρίτος παράγοντας ήταν το χαμηλό επίπεδο ανοσίας του πληθυσμού, λόγω ακριβώς της μη «συνάντησής» του με τον ιό της γρίπης το προηγούμενο διάστημα».
Γιατί δεν υπάρχουν κρούσματα στη Β.Ελλάδα
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι απουσιάζει παντελώς η Βόρεια Ελλάδα από τη λίστα των περιοχών όπου εντοπίστηκαν τα 174 εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα γρίπης στη χώρα, που καταγράφηκαν τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Το Εργαστήριο Μικροβιολογίας του ΑΠΘ, που αποτελεί Κέντρο Αναφοράς Γρίπης για ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα, δεν δέχτηκε ούτε ένα δείγμα ύποπτο για γρίπη στη διάρκεια της θερινής περιόδου. «Αυτό μπορεί να αποδοθεί ίσως στο τουριστικό ρεύμα που καλώς ή κακώς είναι επικεντρωμένο κυρίως στη Νότια Ελλάδα. Βλέπουμε ότι ο μέσος όρος ηλικίας των κρουσμάτων είναι τα 22 έτη, δηλαδή ηλικίες που δεν εμβολιάζονται και που συγχρωτίζονται περισσότερο», σημειώνει η καθηγήτρια.
Το εμβόλιο της γρίπης
Ελλείψει μέτρων όπως η υποχρεωτική χρήση μάσκας, το μοναδικό ουσιαστικά μέτρο προφύλαξης έναντι του ιού της γρίπης είναι το εμβόλιο, το οποίο όπως κάθε χρόνο βασίζεται σε στελέχη που κυκλοφόρησαν τον προηγούμενο χειμώνα. «Από τη στιγμή που είχαμε μικρή κυκλοφορία ιών πέρυσι, μένει να δούμε κατά πόσο θα είναι αποτελεσματικό», παρατηρεί η μικροβιολόγος, για να διευκρινίσει πως «ανεξάρτητα του βαθμού αποτελεσματικότητάς του είναι απολύτως απαραίτητο για να προστατευτούμε έναντι του ιού».
Όπως έδειξαν τα στοιχεία των καλοκαιρινών κρουσμάτων, φέτος κυριαρχεί ο τύπος Α του ιού και πιο συγκεκριμένα ο υπότυπος ΑΗ3Ν2. «Θα έλεγα πως είναι ο πιο δύσκολος, τόσο αναφορικά με την αποτελεσματικότητα του εμβολίου, όσο και ως προς την δυνατότητά του να κάνει πιο βαριές γρίπες, οδηγώντας σε μεγαλύτερα ποσοστά νοσηλειών», επισημαίνει η κ.Γκιούλα και προσθέτει: «Το εμβόλιο έχει τέσσερις τύπους του ιού, και έχει αλλάξει ως προς τον συγκεκριμένο υπότυπο, γιατί είδαμε ότι οι ιοί οι οποίοι κυκλοφόρησαν στο τέλος της περσινής περιόδου ήταν λίγο διαφορετικοί από τους τύπους που κυκλοφόρησαν στο προηγούμενο εμβόλιο».
Φέτος, εξαιτίας της πρώιμης έναρξης της γρίπης, υπάρχει προσπάθεια από το υπουργείο να έρθει πιο νωρίς το εμβόλιο και να αρχίσει η χορήγησή του νωρίτερα από τα τέλη Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου, όταν ξεκινούν συνήθως οι εμβολιασμοί.